- Gelişim, çocukların fiziksel ve duygusal olarak büyümeleri ve iletişim kurmayı, düşünmeyi ve sosyalleşmeyi öğrenmeleridir.
- Hayatın ilk 5 yılında yaşanan olumlu deneyimler ve sıcak, duyarlı ilişkiler, çocuk gelişimi için kritik öneme sahiptir.
- Erken yaşlarda, çocuğunuzun öğrenme ve gelişme şekli, oyun ve sizinle yaptığı etkileşimler yoluyla olur.
- Gelişimi etkileyen diğer faktörler arasında genetik, beslenme, fiziksel aktivite, sağlık ve topluluk yer alır.
Erken Çocukluk Gelişimi Hakkında
‘Gelişim’, çocuğunuzun fiziksel büyümesindeki değişimleri ifade eder. Ayrıca, çocuğunuzun sosyal, duygusal, davranışsal, düşünsel ve iletişim becerilerindeki değişiklikleri de kapsar. Bu gelişim alanlarının hepsi birbirine bağlıdır ve her biri diğerlerinden etkilenir ve onları etkiler.
Hayatın ilk 5 yılında, olumlu deneyimler ve sıcak, duyarlı ilişkiler, çocukların gelişimini uyarır ve beyinlerinde milyonlarca bağlantı oluşturur. Gerçekten de, çocukların beyinleri, hayatlarının başka hiçbir dönemine göre ilk 5 yılda daha hızlı bağlantılar geliştirir. Bu, öğrenme, sağlık ve yaşam boyu davranışların temellerinin atıldığı zamandır.
Bebekler, öğrenmeye hazır olarak doğarlar ve beyinleri, kullanım yoluyla gelişir. Farklı etkinliklerle dolu, uyarıcı ve şefkatli bir ortam, çocuklara birçok şekilde oyun oynama, gelişme ve öğrenme fırsatları sunar ve öğrendiklerini pratik yapma şansı verir.
İlişkiler: Çocuk Gelişiminin Temeli
Çocukların ilişkileri, gelişimlerinin tüm alanlarını ve aşamalarını etkiler. Aslında, besleyici ilişkiler sağlıklı çocuk gelişiminin temelidir.
Sıcak ve duyarlı ilişkiler yoluyla, çocuğunuz kendisi ve dünyası hakkında önemli bilgiler öğrenir. Örneğin, çocuğunuz, sevildiğini, güvende olduğunu ve emniyette olduğunu öğrenir. Ayrıca, ağlama, gülme veya soru sorma gibi şeyler yaptığında ne olacağını da öğrenir.
Çocuğunuz, başkaları arasındaki ilişkileri görerek de öğrenir – örneğin, sizin diğer aile üyeleri veya arkadaşlarla nasıl davrandığınızı görmek. Bu öğrenme, çocuğunuzun iletişim, davranış, sosyal ve diğer becerilerinin gelişiminin temelidir.
Çocuğunuzla olan ilişkiniz, hayatındaki en önemli ilişkilerden biridir. Diğer aile üyeleri, bakıcılar, erken çocukluk eğitimcileri ve diğer çocuklarla olan ilişkiler de çocuğunuzun gelişimi için çok önemlidir.
Oyun: Çocuk Gelişimi ve Öğrenmenin Gerçekleştiği Şekil
Erken yıllarda, oyun, çocukların öğrenme ve gelişme şeklidir.
Oyun, çocuğunuz için eğlencelidir. Aynı zamanda çocuğunuza keşfetme, gözlemleme, deney yapma ve problem çözme fırsatları verir. Çocuğunuz, bunu yaparken desteğinize ve cesaretlendirmenize ihtiyaç duyacaktır. Ancak, çocuğunuzu destekleme ile ona kendi başına şeyler denemesi ve bazen hata yapmasına izin verme arasında bir denge kurmak önemlidir. Dünyanın nasıl işlediğini kendi başlarına keşfetmek, çocuğunuzun öğrenmesinin büyük bir parçasıdır.
Bolca oyun, konuşma, dinleme ve sizinle etkileşimde bulunma zamanı geçirmek, çocuğunuzun önemli yaşam becerilerini öğrenmesine yardımcı olur. Bu beceriler, iletişim kurma, düşünme, problem çözme, hareket etme ve diğer insanlarla ve çocuklarla birlikte olmayı içerir.
Oyun, harika bir ilişki geliştiricidir. Çocuğunuzla oyun oynarken verdiğiniz basit bir mesaj vardır – “Sen benim için önemlisin”. Bu mesaj, çocukların kim olduklarını ve dünyada nerede yer aldıklarını öğrenmelerine yardımcı olur.
Çocuk Gelişimini Şekillendiren Diğer Faktörler
Çocuğunuzun genetik faktörleri ve sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, sağlık ve yaşadığınız mahalle gibi diğer faktörler de çocuğunuzun gelişimini etkiler.
Sağlıklı Beslenme
Sağlıklı yiyecekler, çocuğunuzun büyüyüp gelişmesi için ihtiyaç duyduğu enerji ve besinleri sağlar. Ayrıca, tat duyusunu geliştirir. Erken yıllarda sağlıklı aile yemekleri ve yeme alışkanlıkları, ömür boyu sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırabilir.
Fiziksel Aktivite
Fiziksel olarak aktif olmak, çocuğunuzun sağlığı için çok önemlidir. Çocuğunuzun hareket etmesini sağlar, motor becerilerini geliştirir, düşünmesini sağlar ve dünyayı keşfetme fırsatı verir. Bu nedenle, çocuğunuzun aktif oyun, özellikle dışarıda oyun oynama fırsatları olması gerekir.
Sağlık
Soğuk algınlığı, kulak ağrıları ve mide enfeksiyonları gibi küçük çocukluk hastalıklarının genellikle gelişim üzerinde uzun vadeli etkisi olmaz. Ancak, engellilik, gelişimsel gecikmeler ve kronik ya da uzun süreli sağlık koşulları gelişimi etkileyebilir. Sağlık ve engellilik uzmanları, çocuğunuzun durumunu ve bunun gelişim üzerindeki etkilerini anlamanıza yardımcı olabilir.
Mahalle ve Yerel Topluluk
Çocuğunuzun gelişimi, arkadaşlar ve komşularla olumlu ilişkiler ve çocuk parkları, oyun alanları, dükkanlar gibi yerel hizmetlere erişimle desteklenir. Ayrıca, çocuk bakımı, oyun grupları, anaokulları, okullar, sağlık merkezleri ve kütüphaneler gibi yerel hizmetler de çocuğunuzun gelişimine katkıda bulunur.
Çocuk Gelişimi: Çocuklar Arasındaki Farklar
Genel olarak, gelişim çoğu çocukta aynı sırayla gerçekleşir, ancak beceriler farklı yaşlarda veya zamanlarda gelişebilir. Örneğin, çocuklar genellikle önce ayakta durmayı, sonra yürümeyi öğrenirler. Ancak, bu gelişim, 8 ile 18 ay arasında herhangi bir zamanda gerçekleşebilir.
Bu nedenle, çocuğunuzun gelişiminin yolunda olup olmadığını merak ediyorsanız, gelişimin zaman içinde gerçekleştiğini unutmayın. Çocuklar arasındaki farklılıklar genellikle endişe edilecek bir durum değildir.
Eğer çocuğunuzun gelişimiyle ilgili bir şeyin yanlış gittiğini hissediyorsanız, sezgilerinize güvenin ve erken yardım alın. Çocuğunuz ve aile sağlığı hemşireniz, pratisyen hekim veya pediatriste başvurun.
Anne Baba Olmak
Bir ebeveyn, büyükanne, akraba bakıcı veya evlat edinmiş bir ebeveyn olarak bir çocuğu yetiştiriyorsanız, her zaman öğreniyorsunuzdur. Bildiğiniz konuda güven duymanızda bir sakınca yoktur. Ayrıca, bilmediğiniz bir şey olduğunu kabul edip sorular sormak veya yardım almakta da sorun yoktur.
Kendinize bakmak da önemlidir. Fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak kendinize bakmak hem sizin için hem de çocuğunuz için iyidir. İyi olduğunuzda, çocuğunuza büyüyüp gelişmesi için gereken sevgi dolu ilgiyi verebilirsiniz.
Unutmayın, kendinize bakmanın bir parçası da yardım istemektir, özellikle stresli, endişeli veya öfkeli hissediyorsanız. Size ve çocuğunuza destek olabilecek birçok kişi vardır, bunlar arasında eşiniz, arkadaşlarınız, akrabalarınız, çocuk ve aile sağlığı hemşireniz ve pratisyen hekiminiz yer alır.